Psikolojik Destek Nedir?
Her geçen gün gelişen ve değişen bilimsel veriler ışığında psikolojideki destek yöntemlerinde de sürekli bir gelişme ve değişme olduğu söylenebilir. Psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde halen kullanılan bazı destek yöntemleri aşağıda belirtilmiştir:
Biyomedikal Yaklaşım
Psikolojik rahatsızlıkların biyolojik nedenlerden kaynaklandığını ve rahatsızlıkların tedavisinde psikoaktif ilaçların kullanılması gerektiğini savunan yaklaşımdır. Biyomedikal tedavide uzman, hastanın göstermiş olduğu belirti ve bulgulara göre tanı koyar ve ilaç yazar. Bu yaklaşımın tedavi surecinde terapistin etkisi daha fazladır ancak iyileşme surecinde hastanın da terapist ile iş birliği yapması beklenir.
Psikanalitik Yaklaşım
Bilinçaltına önem veren bu yaklaşım ilk kez Sigmund Freud tarafından ortaya atılmıştır. Psikanalitik yaklaşıma göre bastırılmış anı, düşünce ve istekleri barındıran bilinç dışı bölüm, çatışmalara yol açarak psikolojik ve fiziksel semptomlara neden olur.
Bastırılmış düşüncelerin ortaya çıkarılması için serbest çağrışım, rüya yorumu ve dil sürçmelerinin analizi gibi teknikler kullanılır. Tedavide amaç, bireyin geçmiş yaşantılarının şu anki davranışlarını nasıl etkilediğini anlamaya çalışarak var olan problemi çözmektir. Psikanalistlere göre davranışın değişmesi, bireyin kendi bilinç dışı süreçlerini ve çatışmalarını anlamasına ve İçgörü kazanmasına bağlıdır.
Bilişsel Yaklaşım
Problemin kaynağının yanlış düşünce, inanç ve hatalı şemalardan kaynaklandığını, bunların değiştirilmesi ile duygu ve davranışların da değişeceğini, böylece problemin çözüleceğini savunan yaklaşımdır. Bilişsel yaklaşımın öncülerinden Aaron Beck’e (İrın Bek) göre insanın kendi kendine söylediği “Çok şanssızım.”, “Başarısızım.”, “Asla mutlu olamayacağım.” gibi olumsuz ifadeler bireyin düşünce ve duygu durumunu olumsuz etkiler.
Terapist, kişinin bu olumsuz ifade ve düşüncelerini fark etmesini ve değiştirmesini sağlamaya çalışır. Bu yaklaşım panik atak, depresyon, yeme bozuklukları gibi çeşitli semptomların tedavisinde etkilidir.
Davranışsal Yaklaşım
Davranışsal yaklaşım gözlenebilir davranışlara odaklanır. Bu yaklaşıma göre koşullanma yolu ile öğrenilen duygusal tepkiler, aynı öğrenme ilkeleri kullanarak unutturulabilir. Yapılan terapide edimsel koşullanma ilkeleri kullanılarak davranışlar biçimlendirilir.
Bunu yaparken genelde ödüllendirme, olumlu davranışları pekiştirme, olumsuz davranışları söndürme, model alma ve sistematik duyarsızlaştırma gibi yöntemleri kullanır. Davranışçı yaklaşımda terapist bilinç dışı çatışmalardan çok davranışların ve düşüncelerin değişmesi üzerinde durur.