Kimlik Kavramı ve Kimlik Oluşumu
Kimlik; bireyin, yalnızca ona özgü tutumlarından, duygularından, algılarından, değerlerinden ve davranışlarından ibaret olan, kendisi hakkındaki görüşüdür.
Kimliğin kazanılmasında, toplumun bakış açısı, değer ve kuralları etkilidir. Birey, kendisini değerlendirirken içinde yaşadığı toplumun ölçütlerini kullanır. Birey, kimliğini ergenlikte ve gençlikte fark eder; yaşamı boyunca da geliştirir.
Birey, yaşamın neresinde ve nasıl olduğunu, bağımsız bir kişilik olduğunu fark etmesi ile kimliğini kazanmış olur. Kimlik içseldir, birey tarafından yapılandırılır, dinamiktir. Bireyin yetenekleri, inançları, her alandaki yaşantılarıdır. Kimlik oluşumunun aşamaları şunlardır:
Dağınıklık: Birey; kendisine örnek oluşturabilecek, benimseyebileceği seçenekleri gözden geçirmemiş ya da seçim yapmamıştır.
Körü körüne bağlılık: Birey; kendisine daha önce öğretilen, anne babasına ait görüş ve değerlere körü körüne bağlıdır. Bu durum değişmezse birey kendisine özgü uygun seçimler yapamaz.
Askıya almak: Özdeşleşme, krizinin tam ortasındadır. Birey, tüm değerlerini askıya almış, bir seçim yapamaz hale gelmiştir. Bu nedenle kimlik bunalımına girer. Bunalımı atlatamazsa uyum bozulur ve kimlik karmaşası oluşur.
Özdeşleşmenin başarılması: Birey kendisi için en uygun özdeşleşmeyi gerçekleştirir. Özdeşleşme 18-24 yaşları arasında gerçekleşir. Kimlik oluşturma, yaşamın her döneminde devam eden bir süreçtir.
Birey, yaptığı seçimleri, verdiği kararları, yeni deneyimlerle tekrar değerlendirir, özümler ve kendinde gerekli değişiklikleri yapar. Kendini eleştirebilmek ve gerektiğinde değiştirebilmek, başarılı kimlik oluşumunda gereken özelliktir. Kimlik oluşumunun başarısızlığı bireyin ruh sağlığının bozulmasına neden olabilir.