Unutma Nedir? Unutmanın Nedenleri Nelerdir?

Unutma kısa süreli bellekteki bilgilerin tamamen silinmesiyle, uzun süreli bellekte de bilgilerin gerekli bağların kurulamamış olması nedeniyle çağrılamamasıdır.

Unutkanlık ile ilgili genel özellikler

  • Hoş olmayan, hatırlanması kişiyi rahatsız eden öğrenmeler bilinçaltına bastırıldığı için unutulur. Örneğin, çocuğu trafik kazasında ölen bir annenin bu durumu bastırarak unutması.
  • Kullanılmayan veya tekrar edilmeyen bilgiler zamanla unutulur.
  • Pekiştirilmeyen bilgi ve beceriler unutulabilir (sönme).
  • Ateşli hastalıklar, alkol, uyuşturucu maddeler ve geçirilen travmalar unutmayı hızlandırır.
  • Belli bir yaştan sonra beyin hücrelerinin ölmesi ya da beyni direk etkileyen mikrobik hastalıklardan kaynaklanan organik nedenler de unutmaya sebep olur.
  • Unutma geçen zamanla orantılı olarak artar.
  • Unutma yeniden eskiye doğrudur. Örneğin, lisede iken ezberlenen bir tiyatro parçası unutulduğu hâlde, ilkokulda ezberlenen bir şiir unutulmaz.
  • Mutlak unutma yoktur. Yaşantılar bir süre hatırlanmasa da sonradan bir çağrışımla, hipnoz hâllerinde ve ilaçlarla tekrar hatırlanabilmektedir.
  • Gerçekleştirdiğimiz bir öğrenmenin, kendinden önceki ya da sonraki öğrenmeleri engellemesi unutmaya sebep olur. İlk etkinlik ile sonradan öğrenilen etkinlik arasındaki benzerlik ne kadar çoksa unutma da o kadar çoktur. Bu olaya “bozucu etki” (ket vurma) denir. İleriye ve geriye ket vurma olarak ikiye ayrılır.
  1. Önceki öğrenmenin yeni öğrenmeyi unutturmasına ileriye ket vurma denir. Yeni öğrendiğimiz bilgiye ihtiyaç duyduğumuzda hatırlamada zorlanıyorsak ya da yerine eski bilgiyi kullanıyorsak ileriye ket vurma gerçekleşir. Arabasının plakası değişen birinin sorulduğunda eski plakasını söylemesi gibi.
  2. Sonraki öğrenmenin önceki öğrenilenleri unutturmasına geriye ket vurma denir. Eski öğrendiğimiz bilgiye ihtiyaç duyduğumuzda hatırlamada zorlanıyorsak ya da yerine yeni bilgiyi kullanıyorsak geriye ket vurma gerçekleşir. Tarihte çalışılan kronolojik bir konunun önceden çalışılan edebiyat dersindeki edebi eserlerin isimleri konusunu unutturması ya da yeni il sayısının eskisini unutturması gibi.
Geriye Ket Vurma

Geriye Ket Vurma

Olumsuz transfer ile ileriye ket vurma birbirine karıştırılır. İleriye ket vurma öğrenme sonrası, transfer öğrenme öncesi gerçekleşir. Transferin öğrenmeye, ket vurmanın öğrenilenlerin hatırlanmasına etkisi vardır.

You may also like...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir