Çocuk Sağlığını Bozan Etmenler Nelerdir?

Sağlığı bozan etmenler iki ana gruba ayrılabilir. Bunlar; Bedensel etmenler ve Çevresel etmenler

  Bedensel etmenler

İnsanın, sağlığını koruyup devam ettirebilmesi öncelikle anne-babalarından alınan genlere, sonra hormonal ve metabolik dengeleme bağlıdır. Bedensel etmenler aşağıdaki gibi üç gruba ayrılır.

Genetik etmenler

Genetik etmenler, kalıtım yoluyla anne babadan çocuklara geçen kromozom bozukluklarının neden olduğu hastalıklara yol açarlar. Renk körlüğü (kırmızı ve yeşil rengin ayırt edilmemesi), hemofili (kanın pıhtılaşma bozukluğu), polidaktili (çok parmaklılık) gibi hastalıklar genetik etmenlere bağlı kalıtsal hastalıklardır.

Hormonal etmenler

İç salgı bezlerinin hormon dediğimiz salgılarının azlığı, çokluğu veya yapı bozukluğu çeşitli hastalıklara yol açabilir. Örneğin büyüme hormonunun azlığına bağlı cücelik, fazlalığına bağlı devlik, tiroid bezi hormonlarının bozukluğuna bağlı guatr hastalığı meydana gelir.

Metabolik etmenler

İnsan vücudu için gerekli olan bazı maddelerin kimyasal reaksiyonları sonucu oluşturulması ve ortaya çıkan artık maddelerin uzaklaştırılmasına metabolizma adı verilir. Metabolizmadaki bozukluklar sonucu bazı hastalıklar ortaya çıkar. Örneğin, protein metabolizması bozukluğuna bağlı gut hastalığı meydana gelir.

  Çevresel etmenler

İnsan çevresinden etkilenebilir. Bu etkiler olumlu veya olumsuz yönlerde olabilir. Başlıca çevresel etmenler şunlardır.

Biyolojik etmenler

Kimyasal etmenler

Sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler

Psikolojik etmenler

Fiziksel etmenler

Temel madde eksiklikleri (vitamin ve amino asitler)

Biyolojik etmenler

Mikroorganizmalar, vektörler, bitkiler, hayvanlar ve besinler bu grupta yer alan çevresel etmenlerdir.

Kimyasal etmenler

Zehirler, kanser yaptığı saptanan maddeler bu gruptadır.

Sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler

Bir toplumun ekonomik durumu, eğitim düzeyi, beslenme alışkanlıkları, sağlık konusundaki örf, adet ve davranışları, inanışları, kişilerin birbiri ile etkileşimi sağlığa etki eden çevresel etmenlerdendir.

Psikolojik etmenler

Çağdaş yaşamın getirdiği ruhsal gerginlikler bu gruptadır.

 Fiziksel etmenler

İnsanın çevresinde bulunan ve sağlığına zararlı etkiler yapabilen bütün fiziksel şartlara fiziksel etmen adı verilir. Bu etmenler sağlığımızı doğrudan etkileyebildikleri gibi hastalıkların yayılmamsına da yol açabilirler. Özellikle bulaşıcı hastalıklardan korunmada (kolera, tifo, çocuk felci vb.) çevre şartlarının büyük önemi vardır. İnsan sağlığını yakından ilgilendiren

Fiziksel etmenler şöyle sıralanabilir:

Su

Katı ve sıvı atıklar

Barınak

İklim şartları

Hava

Radyasyon

Gürültü

Giyim eşyaları

İş yerleri ve çalışma ortamları

Genel yerler

Mezarlıklar vb.

  Temel madde eksiklikleri

Vitaminler, aminoasitler, yağ asitleri, madensel maddeler, proteinler, karbonhidratlar gibi vücut tarafından yapılamayan, dışarıdan alınması gereken maddelerin eksiklikleridir.