Çocuklardaki Psikososyal İhtiyaçlar Nelerdir?

Abraham H. Maslow, insan ihtiyaçlarını beş temel kategoride incelemiş, ihtiyaçları hiyerarşik olarak ele almış ve insanın en alttaki ihtiyaçların karşılanmasının ardından, bir üstteki ihtiyaçlar kategorisine doğru yöneldiğini söylemiştir.

Bu kategoriler en alttan başlayarak şu şekilde açıklanmıştır.

Fizyolojik ihtiyaçlar

Yemek, içmek, uyumak, solumak gibi temel içgüdüsel ihtiyaçlardır.

Güvenlik ihtiyaçları

İnsanlar can ve mal varlıklarının korunmasına ihtiyaç duyarlar.

Çocukların kendilerine güvenebilmeleri için anne babasız hareket edebilecekleri güvenli, geniş alanlara ihtiyaçları vardır.

Sevgi ve ait olma ihtiyacı

Sevme, sevilme, bir gruba ait olma, yardım severlik, şefkat türündeki ihtiyaçlardır.

Saygı ihtiyacı

İnsanlar sevme sevilme dışında kendilerine saygı duyulmasını da isterler. Tanınma, sosyal statü sahibi olma, başarı elde etme, takdir edilme gibi ihtiyaçlardır.

Kendini gerçekleştirme ihtiyacı

Alt kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılamış olan birey son aşamada ideallerini ve yeteneklerini gerçekleştirme ihtiyacı duyar.

Maslow’un Gereksinmeler Hiyerarşisi

Maslow’ un bu ihtiyaç sıralamasının okul eğitiminde önemli yeri ve sonuçları vardır.

• Okula aç, hasta yorgun ve huzursuz gelen öğrencileri öğrenmeye yöneltmek kolay değildir.
• Sınıfın korku ve kaygı veren bir havası varsa öğrenci kendini okulda rahat ve güven içinde hissetmez. Bu nedenle öğretimden beklenen sonucu almak güçleşir.
• Çocukların özellikle ortaokul çağında akran grupları oluşturması ve o gruplara katılma isteği diğer ihtiyaçlarını karşılamaktan daha çok önem taşır.
• Öğretmen, anne ve babaların istek ve beklentilerindeki tutarsızlıklar da güvensizlik duygularının doğmasına ve yerleşmesine neden olur.
• Öğrenciler başkaları önünde yeterli ve başarılı olma, başkaları tarafından tanınma, prestij sahibi olma gibi ihtiyaçları karşılamak için büyük gayret gösterirler.