Çatışma Nedir? Çatışmanın Olumlu ve Olumsuz Yönleri ile Çatışmaya İlişkin Yaklaşımlar Nelerdir?

Çatışma tüm canlılara özgü evrensel bir olgudur. Canlılar hayatlarını sürdürebilmek için mücadele etmek gerektiğinde zorluklarla karşılaşırlar.

Bu da gerginlik ve çatışmaya neden olur. Genel olarak çatışma, birey ya da grubun ortaya konulan seçeneği kabul etmede güçlüklerle karşılaşması sonucu sağlıklı savunma mekanizmasının bozulmasıdır.

Kişisel anlamda çatışma ise; psikolojik, biyolojik ve sosyal yönden ihtiyaçların giderilmesi esnasında engelle karşılaşıldığında gerginlik meydana gelmesidir.

Günümüzde çatışma özellikle modern toplumların en önemli sorunlarından biridir. Çatışmanın hiç yaşanmadığı toplumlarda yenilik ve değişim, motivasyon yetersiz olur.

Çatışmanın Olumlu ve Olumsuz Yönleri

Çatışmaya ilişkin görüşleri, bazı bilim otoriteleri olumsuz görürken diğer bir grup da çatışmanın gelişim için gerekli ve faydalı olduğunu savunur.

Çatışmanın olumlu yönleri

Konuya ilgiyi artırır, sorunu çözmeyi kolaylaştırdığı gibi rekabet gücünü de artırır.

Kişi ve kişilerde yaratıcılığı ve dinamizmi artırır.

Yenilik ve değişimi olumlu etkiler.

Çatışmanın olumsuz yönleri

Bireyin ruh ve beden sağlığını bozabilir.

Çatışma düşmanlık ve saldırganlık duygularının yoğunlaşmasına ve gerçekleşmesine neden olabilir.

Kişiye zaman ve itibar kaybettirebilir.

Kişi ve kişilerin iş verimini olumsuz etkilediği gibi özgüvenini de etkileyebilir.

Çatışmaya İlişkin Yönetsel Yaklaşımlar

Kişi ya da kişiler arası meydana gelebilecek çatışmalarda kişilerin birbirinden farklı yaklaşımların bulunduğu görülmektedir. Bunun en önemli sebebi ise çatışmaya ilişkin yaklaşımların zamana ve kültüre göre değişikliğe uğramasıdır. Yönetsel yaklaşımlar genel olarak iki grupta toplanabilir.

Geleneksel Yaklaşım

Geleneksel yaklaşıma göre çatışma, kişi ya da kişilere veya toplumlara zarar verir.

Bunun için çatışmaya dönüşecek nedenlere engel olma düşüncesi temel felsefedir. Çatışan ne olursa olsun (amaç fikir) çatışma arttığı sürece, bireysel ve toplumsal amaçları tehdit ederek iletişimi zorlaştırıp verimi ve etkinliği azaltır.

Geleneksel görüşte yöneticilerin temel görevi, çatışmayı fazla irdelemeden ortadan kaldırmaktır. Genelde baskıcı yöntemler uygulanarak çatışma önlenir.

Davranışsal Yaklaşım

Çatışmanın insanların kişilik, kültürel ve doğal özelliklerinden olduğunu kabul eden yaklaşımdır. Çatışma hiçbir zaman yok edilemez, bu nedenle fırsatlar hazırlanarak çatışmaların desteklenmesi en mantıklı yoldur.

Çatışmaların olumlu ve olumsuz sonuçları olabileceğini kabul eder. İyi yönetilirse olumlu sonuçlar oluşturup motivasyonu arttırabilir görüşü davranışsal yaklaşımın temelini oluşturur.

Çatışmalarda Kullanılan Olumsuz Yaklaşımlar

Çatışma iletişimde önemli bir sorundur. Karşılıklı yaklaşım şekli çatışmayı çözebileceği gibi kullanılan olumsuz ifadeler, durumu daha da çıkmaza sürükleyip üzücü sonuçların doğmasına neden olabilir. Bu yaklaşımlar şunlardır:

Kaçınma

Hasıraltı etme

Suçlu hissettirme

Olumsuz eleştirme

Akıl okuma

Şakaya boğma

Bardağı taşırma

Yoksun bırakma