Psikolojide Normal ve Anormal Kavramların Tanımı
Kurallara uygunluk anlamına gelen normal, çoğunluğun benimsediği davranış kalıplarına uyma biçiminde olabildiği gibi ölçümlere dayanan istatistik ortalamanın içinde yer almak biçiminde de olabilir.
Anormallik ise az görülen değerdir ve normalden istenmeyen olumsuz yönde uzaklaşmayı ifade eder. Örneğin, “Ali’nin zekâsı normaldir” dediğimizde belirtmek istediğimiz Ali’nin zekâsının çoğunluğa göre ortalama durumda (100-110) olduğudur.
Zekâ seviyesi, ortalamanın üstünde olduğunda (130-150 gibi) anormal kabul edilmezken, normalin altında (40-50) olduğunda ise istenmeyen bir durum olduğu için anormal kabul edilir. Aynı şekilde kısa ya da uzun boylu olmak anormallik değildir ama dev cüsselik ya da cücelik anormaldir.
Psikolojide hangi davranışların normal hangilerinin anormal olduğunun tanımını yapmak oldukça güçtür. Alışılagelen, yer, zaman, durum ve kurala uygun olan davranış normal, olmayan anormal davranış olarak kabul edilir.
Toplum normlarından aşırı sapma olarak görülen adam öldürme, intihar, cinsel saldırı gibi normal dışı davranışlar ruhsal bozuklukların belirtisidir ancak her anormal davranış ruhsal bozuklukların belirtisi değildir.
Örneğin, zekâ geriliği durumlarında da anormal davranışlar gözlenir fakat bu davranışlar ruh hastalığının belirti ve bulgularına uymaz. Normal dışı davranışların bazısı olağan dışı nitelikler taşır bazıları ise yalnızca kişinin yaşamı süresince karşılaştığı güçlüklerle etkin bir biçimde baş edebilmesini engeller.
Toplumdan topluma ve aynı toplumda zamanla değişme özelliğine sahip olan normal ve anormal davranış kavramını belirleyen bazı kriterler söz konusudur.
Bunlar;
1- Gerçekte hiçbir davranış tek başına ele alındığında anormal değildir. Anormallik belli bir sosyal ortamın içinde anlam kazanır. Kişi evinde oturup hayal dünyasına kapılabilir, kendi kendisine şarkı, şiir okuyabilir, takla atabilir.
Yalnız bu tür davranışları sınıf içinde, sinema salonunda, kalabalık yerlerde yapmaya kalktığında adı “deli”ye “kaçığa” çıkabilir. Mesele bu davranışların yanlış yerde yapılmasıdır.
2- Aynı kurallar değişik kültürlerdeki farklı davranışlar için de geçerlidir. Bir kültür için normal, beklenen ve onaylanan davranış, diğer bir kültür için uygunsuz ve kabul edilemeyen davranış olabilir. Değer yargıları çağdan çağa, toplumdan topluma büyük değişmeler gösterdiği için “anormal” olanın tanımını yapmak zordur.
Örneğin, eski Mısır’da bir evde hatırı sayılır biri ölünce evin bütün kadınlarının başlarına, yüzlerine çamur sürmeleri; sonra ölüyü evde bırakıp sokaklara dökülmeleri, eteklerini bellerine kadar kaldırarak ve dövüne dövüne sokak sokak gezmeleri normal kabul edilen bir davranış olarak kabul edilirken günümüzde anormal bir davranış olarak tanımlanır.
3- Normal ve anormal ayırımında davranışın niceliği ve niteliği de önemlidir. Bireyin herkes tarafından yapılan bir davranışı sürekli yapması (on dakikada bir el yıkamak gibi) ya da hiç yapmaması (hiç gülmemek ya da hiç uyumamak gibi) da anormalliktir.
Örneğin, sosyal medyada kendini gösterme, kendi varoluşunu ve kimliğini kanıtlama aracı olan selfie için psikiyatrist Nevzat Tarhan: “Bir kişi günde birkaç defa özel durumlarında fotoğrafını çekerse bu hastalık kabul edilmez.
Bu kişi her davranışını, her uygulamasını ya da her gittiği yeri kayıt altına alırsa bu durum benmerkezciliği teşvik eden bir hâle gelir.
Bu da kişilik zaafı hâline dönüşür” diyerek selfie çekmede ölçünün kaçırılmamasını, ölçü kaçırmanın kişilik zayıflığı olduğuna vurgu yapar.
“İnsanın görüşü, tutumu, değer yargıları, davranışları çok çeşitli nedenlerden ötürü değişir; bugün normal hareketlerde bulunan bir kimsenin, yarın anormal bir davranışta bulunmayacağı söylenemez” görüşünden hareket eden bazı psikologlar normal ile anormali, “bazen ve çoğunlukla” belirteçleriyle birbirinden ayırırlar. Örneğin, normal insanın bazen diğer insanlarla ilişkileri ve iletişimi bozulurken, Anormal insanın çoğunlukla;
- Davranış, tutum ve düşünceleri gerçek dışıdır.
- Davranışları çevresindeki insanların hoşgörü sınırını aşar.
- İnsanlarla ilişkileri ve iletişimi bozuktur.
- Kendisinden beklenen beceri ve başarıyı gösteremez.
merhaba.. kitabım için sitenizden alıntı yapabilir miyim? Bilgilendirirseniz çok sevinirim. Teşekkürler, iyi çalışmalar..
Alıntınıza kaynak olarak https://www.psikolojibilimi.gen.tr yazabilirsiniz. Beğendiğinize ve size faydalı olabildiğimize memnun olduk. Teşekkür ederiz