Psikolojide Araştırma Yöntemleri Nelerdir?
Psikolojinin Araştırma Yöntemleri
Doğal Gözlem
Bilimin gözlenebilir olayları inceler. Gözlem yönteminin en tipik örneği doğal gözlemdir.
Doğal gözlem canlıların kendi doğal ortamlarında, doğal hâlleriyle gözlenmesini içerir.
Doğal gözlemde, nelerin gözleneceğine ilişkin bir seçim yapılmaz; her davranış gözlenir.
Doğal gözlemde, canlıların davranışlarına hiçbir müdahalede bulunulmaz, davranışlara hiçbir şekilde etki yapılmaz.
Gözlemleri boyunca bilim insanı ayrıntılı kayıtlar tutar
Doğal Gözlem
Vaka Çalışması
Bir diğer sistematik gözlem çeşidi vaka çalışmasıdır. Bu yöntem bireyin psikolojik/psikiyatrik durumu hakkında ayrıntılı bilgi elde etmek için kullanılır. Bilgiler yapılan görüşmelerden, klinik psikolog ve psikiyatrın yaptığı değerlendirmelerden, uygulanan psikolojik ve nöropsikolojik testler ve ölçeklerin sonuçlarından, sosyal ve mesleki durum ile eğitim durumu hakkındaki bilgilerden oluşur. Bu bilgiler genelde hastalık tanısı koyma, hastanın tedavisini belirleme ve tedavinin etkililiğini değerlendirmede kullanılır.
Anket Çalışması
Anket yöntemi de bir çeşit sistematik gözlemdir. Bu yöntem belirli bir konu hakkında çok sayıda bireyden bilgi toplamak için uygulanır. Bu bilgiler görüşme yaparak veya soru listeleri kullanarak elde edilir. Anket yönteminin güvenilir sonuçlar sağlaması için, soru listesi amaca uygun olarak hazırlanır.
İlişkisel Çalışma
İlişkisel yöntem, matematiksel olarak ifade edilebilen verilerin el de edilmesinde, sınıflandırılmasın da ve sunulmasın da kullanılan bir yöntemdir. İstatistikle, olgular arasında ilişkilerler tablo, grafik gibi yollardan orta ya konulur. ilişkisel yöntemlerin başında korelasyon gelir.
Korelasyon, bir değişkenin değeri değişirken bir diğer değişkenin de değişmesi anlamına gelir. Örneğin zeka bölümü yüksek olan çocukların okuma testi puanı yüksek ise zeka bölümüyle okuma becerisi arasında bir korelasyon vardır.
Korelasyonu korelasyon kat sayısı ile ifade ederiz. En yüksek korelasyon katsayısı +1, -1’ dir. Sıfır noktasına yaklaştıkça korelasyon azalır. Sıfır sayısı, iki veri arasında bir ilişkinin olmadığını belirtir. Eğer korelasyon birlikte artmayı veya azalmayı gösteren değeri gösteriyorsa Pozitif korelasyon vardır. Değerlerden biri artıp, diğeri azalıyorsa aralarında negatif korelasyon vardır.