Zekânın Belirleyicileri Nelerdir?

Yapılan araştırmalar, zekâyı belirleyen temel faktörlerin kalıtım ve çevre olduğunu göstermektedir. Ancak hangisinin daha etkili olduğu sorusunun cevabı uzun süre çeşitli tartışma ve araştırmalara konu olmuştur.

Zekâ üzerinde kalıtımın etkisi olduğunu savunanlar genellikle zeki anne ve babaların çocuklarının zeki; zekâ özürlü anne babaların çocuklarının ise zekâ özürlü olmasını delil olarak göstermektedirler.

Çevre faktörünü savunanlar ise tek yumurta (özdeş) ikizler üzerinde yaptıkları araştırmadan yola çıkarak dış cevre koşullarının olumlu ya da olumsuz olmasının zekâ üzerinde etkisini ispat etmeye çalışmışlardır.

Çeşitli sebeplerden dolayı farklı ailelerin yanına verilmiş olan ikizlerin başlangıçta zekâ düzeyleri aynı olmasına rağmen yıllar sonra zekâ seviyeleri karşılaştırıldığında, iyi çevre koşullarında büyüyen çocuğun, kötü çevre koşullarında büyüyene göre zekâ seviyesinin 25 puan yüksek olduğu görülmüştür.

Toprağın verimli, mevsimin yağmurlu, havanın güneşli olmasının tohumların filizlenmesini ve gelişmesini sağlaması gibi kültürel ve ekonomik açıdan zengin. Beslenme ve sağlık koşulları açısından uygun, düşünsel açıdan hareketli ve uyarıcı çevreler zekâyı olumlu yönde etkiler. Dış çevre kadar doğum öncesi iç çevre olarak kabul edilen hamilelik döneminde yaşanılan bazı olaylar da zekâyı etkiler.

Örneğin annenin hamileyken beslenmesi, sigara veya uyuşturucu kullanması, geçirdiği hastalıklar, aldığı ilaçlar; down sendromu (mongolizm) gibi genetik bozukluklar; menenjit gibi enfeksiyon hastalıkları; embriyo evresinde ışınım ya da kurşun gibi toksik etkenlerle karşılaşılması ile doğum esnasında oluşan beyin hasarlarının da zekâ geriliği üzerindeki etkisi bugün bilinen bir gerçektir.

Sonuç olarak zekâ üzerinde kalıtımın etkisinin çevrenin etkisinden daha fazla olduğu söylenebilir. (kalıtımın etkisi% 75, çevrenin % 25) ancak unutulmamalıdır ki, doğuştan potansiyel zekâsı düşük olan bir çocuğun bulunduğu ortam ne kadar uygun olursa olsun, bu ortam o çocuğun zekâ seviyesini normal veya üstün yapamayacaktır.

You may also like...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir