Algı Yanılmaları

Algılarımız, bireysel yorumlamalara dayalı olduğundan gerçeği birebir yansıtması her zaman mümkün değildir. Birtakım fiziksel koşullar ya da bireyin psikolojik durumu uyarıcıların olduğundan farklı yorumlanmasına yol açabilir. Bu duruma algı yanılsamaları denmektedir.

İllüzyon (yanılsama)

Gerçekten var olan bir uyarıcının olduğundan farklı algılanmasıdır. Gerçek bir nesnenin duyular üzerindeki izlenimlerinin yanlış değerlendirilmesidir. Fiziksel ve psikolojik olmak üzere ikiye ayrılır:

Fiziksel illüzyon

Uyarıcının özelliklerinden ve çevre koşullarından kaynaklanan, herkeste aynı yanılgıya neden olan illüzyondur. Bu algı yanılsamalarının temelinde derinlik ipuçlarının yanlış yorumlanması yatar.

Örneğin su dolu bir bardaktaki kaşığın kırık olarak algılanması gibi yanılsama fiziksel ortamın; düz giden bir yolun uzakta birleşiyormuş gibi algılanması fizyolojik yapının etkisiyle gerçekleşir.

Fiziksel illüzyon örnekleri

Psikolojik illüzyon

Bireyin geçmiş yaşantıları, duyguları, istekleri, korkuları, kaygıları gibi öznel özelliklerinden kaynaklanan yanılsamadır. Fiziksel illüzyon her bireyde aynı görülürken, psikolojik illüzyon her bireyde aynı görülmez.

Örneğin, yılandan korkan birinin gece yerdeki hortumu yılan olarak algılaması gibi. Gözlerimizin bizi ne kadar yanıltabileceğini gösteren bazı optik illüzyonlar da vardır.

Yamuk görünen çizgiler, gözlerimizi biraz kısarak baktığımızda düz görünürler. Nedeni ortadaki kare şeklindeki siyah beyaz kutucuklardır. Bu algı yanılsamalarının temelinde derinlik ipuçlarının yanlış yorumlanması yatar.