Çocuklarda Gelişim Dönemleri

 Canlı varlıklar doğarlar, büyürler ve ölürler. İnsan sürekli oluşum içindedir. Çocuklarda gelişim dönemleri şunlardır:

Süt çocukluğu çağı

0-2 yaş arası süt çocuğu çağıdır. Bu çağda çocuk süratle gelişir. Ana-babaya bağımlıdır. Bu dönem sonuna doğru ise bağımsız hale gelir. Aile üyeleri ile sevgi ilişkileri kurar.

Süt çocuğu, doğum sonrası çevresel değişikliklere uyum sağlar, (nefes alma vs)

Emmeyi öğrenir,

Belli saatlerde uyur ve uyanık kalır,

Belli zamanlarda dışarı çıkma alışkanlığını kazanır,

6. Aydan sonra katı gıdaya alışır.

Oyun çağı

2. yaştan 5-8 yaşına kadar olan zamandır. Çocuk, yetişkin dünyasına yönelmiş olur. Kendi başına oynayabilir ve bazı işleri görebilir; günlük yaşamı düzene girmiş olur.

Yürümeyi ve koşmayı,

Konuşmayı,

Kendi kendine yemeyi,

El ve göz koordinasyonu kurmayı,

Çevresini kontrol edebilmede ve istediklerini yapabilmede gerekli araçları kullanabilmeyi,

Kendi kendine giyinmeyi,

Cinsiyet farkını ve cinsel ahlakı,

Sevilmeyi, sevmeyi ve sevgiyi paylaşmayı,

Sevgiyi gösterme yollarını,

Yanlış ve doğru konusunda kültürel kavramları ve vicdan duygusu geliştirmeyi öğrenir.

Okul çağı

Bu çağ, 5-8 yaşından 10-12 yaşına kadar olan zamanı kapsar.

İlköğretime devam eden çocukları içine alır. Büyüme hızı ve fizyolojik süreçler istikrarlı hal almıştır. Çocuk, okulda ve mahallede bir takım sosyal ilişkiler kurar. Sinirsel ve kassal becerileri gerektiren bedensel oyunlar oynamaya başlar.

Okula gitmekle yetişkinlerin zihinsel kavramları, mantığı, sembolizmi ve iletişim yollarını kavrama çabası içindedir. Bu çağın sonuna doğru çocuk kendine özgü stil ve düzeye ulaşır.

Büyük ve küçük kasları kullanır,

Çeşitli oyunlarda beceri kazanır,

Kurumsal kurallara uyarak yaşamayı öğrenir,

Yaşıtlar dünyasında oynama ve yaşamaya alışır,

Ev dışındaki yetişkinlerle de ilişki kurabilir,

Bedenini, kendine özgü nitelikleri ile tanır ve kabul eder,

Kendi cinsi ile özdeşim kurabilir.( Özdeşim, bireyin örnek aldığı kişinin düşünce ve davranışlarını benimseyerek taklit etmesi ve kendi kimliğine mal etmesi sürecidir.)

Kişisel temizlik alışkanlıklarını kazanır,

Yaşıtları ile yaşamanın; yetişkin standartlarına göre yaşamadan daha önemli olduğunu benimser,

Kendi davranışlarının sorumluluğunu alabilir,

Okuma, yazma, konuşma ve hesap yapma gibi temel okul becerilerini kazanır,

Zaman kavramlarını öğrenir,

Somuttan soyuta doğru anlama yeteneği gelişir.

Ergenlik öncesi

Bu dönem, çocukluğun son yılları ya da ergenlik öncesidir. Bu çağ kızlarda daha erken, erkeklerde biraz daha geç olmak üzere 9-14 yaşlarını kapsar.

Bu çağın başlangıcında gelişme hızı azalır, huysuzluk, terslik olaylarına rastlanır; sonuna doğru gelişme hızlanır, cinsel olgunluğa götüren hormonal faaliyetler, özellikle kızlarda artar.

Akranlarınca önem verilen oyunlarda beceri kazanmaya çalışır,

Bedene iyi bakım alışkanlıklarını kazanır ve beden fonksiyonlarına karşı sağlıklı bir tutum geliştirir,

Cinsellik konusunda ilgilerini gizli tutmayı öğrenir,

Soyut düşünme ve doğrudan doğruya yaşanmamış fikirleri semboller yolu ile kavrayabilme gücü gelişir,

Kendi değerler sistemi içinde ‘doğru’ ve ‘yanlış’ kavramları gelişir,

Dilin yazılı sembollerini ustaca kullanır,

Fiziksel ve sosyal çevreye çeşitli biçimlerde uyum yollarını öğrenir,

Genel ilkeleri, soyut durumlara uygular,

Yaşıtlarının standartlarını benimser ve onlarla özdeşir,

Küçük kasları ilgilendiren beceriler kazanır,

Kendine özgü değerler sistemi geliştirmeye başlar.

Ergenlik çağı (Adolesan)

Çocukluk ile yetişkinlik arasında, aşağı yukarı 13- 20 yaşları arasını kapsayan geçiş dönemidir. Hızlı büyüme zamanıdır. Kol ve bacak gibi vücudun uzun kemiklerindeki büyüme dikkati çeker.

Hormon salgıları önemli gelişmelere yol açar. Bu gelişmeler sayesinde birey, çocukluktan çıkıp fizyolojik ve anatomik yönden bir yetişkinin niteliklerini kazanır. Ergenlikteki gelişmelerin çoğu fizyolojik temele dayanır.

Kişi;

Hızla gelişen ve değişen bedene uyum gösterir,

Yaşıtları içinde yer edinir,

Meslek seçme ve buna hazırlanmaya başlar,

Ekonomik bağımsızlığı güvence altına alma ve hayatını kazanabileceği bir meslek sahibi olma yoluna girer,

Aileden bağımsızlığını kazanır,

Yetişkinin sosyal statüsüne erişir,

Evlenmeye ve aile kurmaya hazırlanır,

Uygun bir hayat felsefesi ile birlikte kişisel değer duygusunu oluşturur.