Bireysel Farklılıklar ve Psikoloji

İnsanlar arasında birtakım fiziksel, duygusal, bilişsel ve sosyal farklılıklar vardır. Bu farklılıklar aslında insanın bireysel bir varlık olduğunun göstergesidir.

İnsanlar; dış görünüşleri, genetik yapıları, yetişme biçimleri, eğitim düzeyleri, yakın çevrelerinden kazandıkları değer yargıları, zekâ ve yetenekleri, bilgi ve becerileri, görgüleri, alışkanlıkları, ilgi alanları, ihtiyaçları, öğrenme biçimleri ve kişilik yapıları ile birbirinden ayrılırlar.

İnsanların farklılıkları onları biricik ve özel yapar. Özel olma duygusu (yani bu farklılıkların fark edilip, kabul edilip geliştirilmesi) bireylerin ruhsal gelişimini, benlik algısını, özgüvenlerini önemli ölçüde etkiler.

Bu nedenle farklılıkların engellenmesi veya değiştirilmeye çalışılması bireyin tüm gelişim alanlarını olumsuz etkileyeceğinden bunun yerine kişilik özelliğine göre yönlendirme yapılması daha sağlıklı olur.

Örneğin, şiddete eğilimli bir kişiliğe sahip olan öğrenci bir spor dalında eğitim görmeye yönlendirilirse hem olumsuz duygularıyla başa çıkmış olur hem de o spor dalında başarılı olur.

Bireysel olarak eksikliklerinin ve yeteneklerinin bilincinde olan insanlar sorunlarını çözmede, arkadaş, meslek seçiminde nasıl davranacağını bilir. Başkalarına benzemek için uğraşmak yerine kendi yeterliliklerini olduğu gibi kabul eden, kendisi ile barışık bir kişiliğe sahip olur.

Kendisi ile ilgili olumlu duygulara sahip bir çocuğun yaşamını zenginleştirmesi ve düzenlemesi kuşkusuz daha kolaydır.

Bireysel farkındalıkların önemini bilen kişi, sosyal ilişkilerinde diğer insanlara hoşgörüyle yaklaşma, farklılıklara saygı duyma bilgisi ve becerisi kazanır.

Olaylara farklı pencereden bakabilme alışkanlığı geliştirir. Kendisinden farklı yeteneği, kültürü, dili, dini, ırkı olan bireylerle bir arada yaşama becerisi çağımız insanlarının kazanması gereken önemli becerilerden birisidir.

Toplumsal yaşamın temel dinamiklerinden olan bireysel farklılıklar hem bizim hem toplumumuzun hem de insanlığın zenginliğidir. Hayata etkin katılmak için fark yaratmak gerekir. Bu da ancak farklılıklarımızı bilmek ve geliştirmekle mümkündür.

Birbirinden farklı özelliklere sahip insanların bir arada uyum içinde yaşayabilmesi farklılıklara saygı göstermeyi öğrenmekle mümkündür.