Psikanalitik Metot Nedir?

Psikanalitik metodu, klinik metoda sıkı surette bağlamak isteyen bir eğilim vardır. Gerçekte, psikanalitik metot ancak klinik bir durumda kullanılır.

Psikanalitik metodu, psikanalitik doktrinden ayırmak gerekir.

Birincisi, tüm araştırma teknikleri ve muhtemel psikolojik tedavi demektir. İkincisi ise, bu metotla elde edilmiş olan fakat deney metodu ile olduğu gibi, diğer yaklaşımlarla da araştırmaya elverişli incelemelerden oluşmuştur.

Psikanalitik metot, klasik iç gözlemden farklıdır. Bu metot şu noktaya dikkati çeker: fenomenler, tüm psişik hayatın ancak belirli bir kısmını bir aysberg’in su yüzünde görünen parçası gibi- ortaya çıkarabilir.

O halde psikolojinin amacı öncelikle, bu şuursuz fenomenlerin tabiatını keşfetmektir ki bunlar, kendine has bir dinamizmi olan ve beşeri davranış üzerine etkisi, şuurlu fenomenlerinkinden daha büyük olan fenomenlerdir.

Klasik iç gözlem onlara mantıki nazariyeyle ulaşamaz, Freud temel metot olarak serbest çağrışım (association libre)’ı teklif etmiştir. Süje hiçbir şeyi saklamaksızın aklına gelen her şeyi söylemelidir.

Bu şartlarda, tedai (çağrışım) zincirleri kendi seyirleri içinde şuursuz fenomenlerin aksiyonuyla değiştirilmiş ve yöneltilmişlerdir, gözlemci şuursuz fenomenlerin kendi kaynaklarına müşterek karışıklıklarından başlayarak çıkmaya muktedir olacaktır.

Freud serbest çağrışım (tedai)’a rüyaların tahlilini de ilave etti. Freud’a göre, etkisi başka biçimler halinde teşhis edilen rüyaya ait şuur halleri, gayrı şuura, uyanık şuurlu düşünceden daha yakındırlar. Bu sebeple süjenin rüyalarının muhteviyatından başlayarak serbest çağrışımı uygulamak zaman açısından daha ekonomiktir.

Bazen psikanalitik tekniğe icra edilmek istenilmiş olan bu gayrı şuurun keşfine transfer tetkikinin de ilave edilmiş olması gerekir. Transfer tetkiki hakkında şöyle denilebilir:

“Özellikle ebeveyn hakkında, çocuklukta geçmiş bir konuya ait emosyonel bir tavrı hareketin, başka bir şeyde veya başka bir şahısta özellikle tedavi ve muayene esnasında psikanalistte yer değiştirmesi” (Lagache).

Transfer tahlili, mizacı ve tezahür şartları ile süjenin psikolojik bünyesi hakkındaki bilgileri elde etmeye imkân verir. O halde hangi teknikler kullanılırsa kullanılsın psikanalitik metot klinik durum çerçevesi içinde kalmaktadır.