Öğrenme Stratejileri ve Görevleri Nelerdir?

Bireyin başarısı çoğunlukla farklı öğrenme görevlerine uygun farklı stratejiler geliştirmesine bağlıdır. Birey bu stratejiler sayesinde bilgiyi başkalarına bağımlı olmadan işler, yorumlar, sentezler.

Böylece yaşam boyu daha başarılı olur. Dikkati toplama, tekrar etme, anlamlandırma, örgütleme, yürütücü biliş ve duyuşsal strateji öğrenme stratejilerinden bazılarıdır.

Dikkat

Duyusal bellekten gelen bilginin kısa sureli belleğe geçmesini sağlayan ilk şart dikkattir.

Dikkatin toplanması için öğrenci aşağıdaki stratejileri uygulayabilir.

• Öğrenilecek metinde önemli yerlerin, anahtar cümlelerin altını çizme.
• Metnin kenarına not alma, anlaşılmayan yerlere soru işareti koyma, önemli yerlere yıldız çizme.
• Zihinde bir on örgütleyici oluşturmak için ana ve ara başlıkları, şekil ve şemaları şöyle bir gözden geçirme.

Tekrar

Kısa sureli belleğin gelişmesi için gerekli olan etkenlerden biri de tekrardır. Tekrar; öğrenmeyi kolaylaştırır, unutmayı azaltır. Olduğu gibi hatırlanması istenen öğrenme görevlerinde daha etkilidir. Öğrenilen konunun uygun şekilde tekrarı öğrenmeyi pekiştirir ve unutmayı önler ancak gereğinden fazla tekrarın öğrenmeye bir etkisi yoktur.

Anlamlandırma

Anlamlandırma stratejileri, bilginin ezberlenmesini değil anlamlı bir bütün olarak uzun sureli belleğe kodlanmasını sağlar. Yeni bilginin, öğrenen için anlamlı olması uzun sureli bellekte var olan diğer bilgilerle ilişkilendirilmesine bağlıdır. Bunun için aşağıdaki gibi farklı yöntemler kullanılabilir.

• Sözel, görsel, mekansal hayallerle yeni bilgiler için çağrışımlar oluşturulabilir. Örneğin bir plaka numarası kişi için önemli birinin yaş günü ve ismiyle ilişkilendirilerek anlamlı hale getirilebilir.
• Kişinin kendi cümleleriyle konunun önemli yerlerini özetlemesi ve not alması da öğrenilecek konuyu anlamlı hale getirebilir.
• Şemalaştırma, kavram haritası oluşturma da anlamlandırma yöntemlerindendir.

Yürütücü Biliş

Bireyin, kendi zihinsel becerilerinin farkında olup bu becerilerine uygun öğrenme yöntemlerini seçebilmesidir. Örneğin görsel hafızasının daha iyi olduğunu bilen öğrenci, kavram haritalarını ve görsel materyalleri kullanarak öğrenmenin kendisi için iyi bir yol olduğunu bilir. Bu öğrenmenin sonucunda hedefine ulaşıp ulaşmadığını analiz eder, gerekirse yeni stratejiler belirler.

Duyuşsal Strateji

Öğrencilerin kendilerine uygun öğrenme stratejileri belirlemeleri tek başına yeterli değildir.

Öğrenmede güdüsel ve duygusal etmenlerden kaynaklanan engeller de vardır. İşte bu engelleri kaldırmak için kullanılan yöntemlere duyuşsal stratejiler denir. En çok karşılaşılan sorunlar dikkatin başka yöne kayması, güdülenme eksikliği, kaygı ve öz güven eksikliğidir.

Öğrenmeyi Öğrenme ve Aktif Öğrenme Teknikleri

Öğrenmeyi öğrenmenin ilk basamağı öğrenmeyi istemektir. Her şeyi bildiğini düşünenler yeni bir şey öğrenmek istemezler. Öğrenmeyi öğrenme; bilme merakı, coşkusu ve tutkusu ile başlar.

Bilmek sadece yüksek not alıp, iyi bir okul kazanıp, iyi bir işe girmek değildir. Bilmek; öğrenilen şeyleri yorumlamak, denetlemek, eksikleri görmek ve bu eksikleri gidermek için yeni bilgiler elde etmeyi istemektir.

Eğitimin amacı düşünen, doğru bilgiye hızla ulaşabilen, cağın değişimine ayak uydurabilen, karşılaştığı problemleri çözebilen bireyler yetiştirmektir. Bu amaca hizmet eden unsurlardan biri de öğrenme teknikleridir. Aktif öğrenme tekniklerinin temelinde yaparak ve yaşayarak öğrenme vardır.

Aktif öğrenme eğlenceli ve çekicidir. Sadece dinleyerek öğrenmek konu ne kadar ilgi çekici olursa olsun yetersiz kalır. Öğrenenin pasif olduğu bir öğrenmede dikkati uzun sure toplamak zordur. Öğrenen aktif olduğunda soru sormak, sorulara cevap vermek, konuları sorgulamak ve derse katılmak ister.

Akvaryum, kar topu, kum saati vb. farklı isimlerle uygulanan birçok aktif öğrenme tekniği vardır. Bu tekniklerde öğrenene genellikle aşağıdaki gibi çalışmalar yaptırılır.

• Tartışma
• Grupla çalışma
• Bilgi kartları oluşturma
• Benzerliklerden yola çıkarak sonuca ulaşma
• Çalışma kağıdı hazırlama
• Öğrendiği bir şeyi başkasına öğretme ve paylaşma
• Uzman görüşü alma

Aktif öğrenme bireysel ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri dikkate alır. Bireysel farklılıklar dikkate alınarak yapılan öğrenme etkili ve kalıcıdır. Etkili ve kalıcı öğrenme bireyin hayat boyu öğrenme isteğini artırır ve okul dışında da öğrenmeye devam etmesini sağlar.